Erik Steenbakkers werd door PW. Magazine geïnterviewd over de effectieve inzet van een PMO. Lees hieronder het interview.
Het aanbieden van preventief medisch onderzoek (PMO) is voor bedrijven niet alleen verplicht, maar ook kansrijk met het oog op de vitaliteit van de medewerkers. Erik Steenbakkers, algemeen directeur van HollandFit, deelt zes inzichten voor een effectieve inzet van PMO.
1. Kijk verder dan de kosten
“Het aanbieden van een PMO op vrijwillige basis is wettelijk verplicht, conform artikel 18 van de Arbowet. Veel bedrijven houden zich daar echter niet aan. Dat kan met financiën te maken hebben, maar ook met de bedrijfscultuur of leiderschap. ‘Als de gezondheidsproblemen niet te groot worden, investeer ik er niet in’, kan de gedachte zijn. Terwijl je als leidinggevende ook gericht kunt zijn op de duurzame inzetbaarheid van mensen. Als er een bedrijfscultuur is met aandacht voor gezondheid en persoonlijke ontwikkeling, daalt het ziekteverzuim, stijgt de productiviteit en neemt ook de geleverde kwaliteit toe. De norm is dat elke euro in preventie een besparing van drie euro oplevert.”
Gelukkig neemt het aantal PMO’s wel toe de laatste jaren, constateert Steenbakkers. “Steeds meer bedrijven en organisaties zien het als kans om gezondheidsrisico’s te duiden en daarop in te spelen. Mede als gevolg van het vergrijzende personeelsbestand en de krapte op de arbeidsmarkt.”
2. Verhoog het percentage PMO-deelnemers
“Als een bedrijf besluit een PMO aan te bieden, is het vervolgens zaak om medewerkers te laten deelnemen. Binnen elk bedrijf zijn voorlopers die gezondheid belangrijk vinden en als eerste deelnemen. Dat is prima. Je zou hen zelfs als een soort ambassadeurs kunnen trainen. Anderen zijn minder snel enthousiast en hebben een zetje nodig om deel te nemen. Ambassadeurs in jouw organisatie kunnen daarbij helpen.”
Een andere aanpak kan ook helpen, zegt Steenbakkers. “Zo hebben we eens een specifiek programma opgesteld voor een groep die in zeer beperkte mate deelnam aan een PMO. We maakten nadrukkelijk contact, zijn meegegaan naar werkzaamheden en bespraken hun behoeften. Het programma sloeg aan, waardoor meer medewerkers deelnamen aan een PMO.”
Voor veel mensen komt een PMO uit de lucht vallen, erkent hij. “Ze weten niet wat het is en het kost moeite om hen te overtuigen van het nut. Daarom adviseren wij bedrijven om een aanlooptijd te nemen en eerst te investeren in het laden van vitaliteit. Pak thema’s op die je belangrijk vindt en organiseer daar activiteiten omheen. Een PMO als vervolg is dan een logische stap en wordt sneller omarmd.”
3. Voer gedegen onderzoek uit
“Voordat wij starten met een PMO, kijken we eerst naar de al beschikbare informatie over de gezondheid van medewerkers. Denk aan informatie uit eerdere PMO’s, RI&E’s of een medewerkerstevredenheidsonderzoek. Bruikbare elementen daaruit kun je inzetten voor een PMO. We starten vervolgens met een online scan waarin thema’s als energie en werk, leefstijl en werkvermogen aan bod komen. Deze vragenlijst kun je met allerlei modules uitbreiden.”
Een volgende stap zijn de fysieke metingen. Medewerkers worden getest op onder meer BMI, bloeddruk, vetpercentage, cholesterol, glucose en desgewenste andere onderdelen gebaseerd op de uitkomsten van de RI&E. Ten slotte ontvangt het individu een persoonlijk advies en de organisatie een rapportage met analyse als basis voor verder beleid. We merken dat de onderzoekresultaten en het advies sterk bijdragen aan de bewustwording en de vervolgacties.”
4. Activeer gedragsverandering
“Een PMO gaat uiteindelijk om gedragsverandering. Dat mensen hun gewoontes aanpassen door bijvoorbeeld vaker de fiets te pakken, een lunchwandeling te maken of op tijd te gaan slapen. Door kleine stappen te zetten, kunnen ze het volhouden. Het is daarbij essentieel dat het advies vanuit een PMO aansluit bij wat iemand zelf belangrijk vindt. Het is zoeken waar ze de volgende dag zelf mee aan de slag kunnen en willen. Als je zegt dat mensen iets moéten doen, gebeurt er weinig.
Behalve bewustwording en activering is ook de omgeving van invloed op de gezondheid van medewerkers. Het anders inrichten van de werkomgeving kan een flink verschil maken. Datzelfde geldt voor het trainen van gespreksvaardigheden van leidinggevenden. Door het voeren van een goede dialoog, ontstaat er een sociale omgeving waarin medewerkers veilig kunnen praten over hun gezondheid.”
5. Lever maatwerk met PMO
“Als bedrijfszorgaanbieder houden wij ons in de uitvoering van een PMO uiteraard aan de Multidisciplinaire richtlijn Preventief Medisch Onderzoek. In de totstandkoming van een PMO is echter maatwerk geboden. Want elke organisatie is anders als het gaat om bedrijfscultuur, leiderschap of ambities voor de gezondheid van medewerkers. De opvolging van een PMO is natuurlijk ook maatwerk, afgestemd op specifieke afdelingen of thema’s die eruit springen.”
De rol van HR en leidinggevenden is daarin van essentieel belang. Zij moeten weten waar de organisatie staat qua gezondheid en hun verantwoordelijkheid nemen in het activeren van medewerkers. Financiën vormen voor sommige bedrijven een belemmering, maar dan is het wellicht een optie om budget te sparen en na enkele jaren wel een PMO aan te bieden. Bedrijven met een collectieve zorgverzekering ontvangen veelal een korting vanuit hun zorgverzekeraar.”
6. Begin het jaar goed
“Januari is de maand van de goede voornemens. Vaak zijn deze gerelateerd aan gezondheid, op fysiek, mentaal of emotioneel niveau. Voor bedrijven een mooie aanleiding om hierbij aan te haken en met een PMO nieuwe stappen te zetten in gezondheidsmanagement.”
Al kan dat natuurlijk op elk gewenst moment. Zeker bij PMO zit de kracht ‘m in de herhaling. Zodat medewerkers het niet zien als eenmalige verplichting, maar als vertrouwd onderdeel van een gezonde bedrijfsvoering.”
