Gezond met Gooitzen #21 Werkdruk en Werkstress

13 november 2023

GEZOND MET GOOITZEN #21 // Vitaliteitsadviseur & DI specialist Gooitzen Postma deelt zijn kennis over alles omtrent vitaliteit in zijn rubriek. Deze week is het de nationale week van de werkstress. In de huidige maatschappij ervaren veel mensen een constante druk om te presteren en te voldoen aan hoge verwachtingen op het werk. Kortdurende werkdruk en stress zijn gezond. Echter, langdurige (chronische) stress is ongezond te noemen. Chronische werkdruk en stress kunnen ernstige gevolgen hebben voor zowel onze fysieke als mentale gezondheid. Wat interessant is, is dat de manier waarop we reageren op stress sterk kan variëren van persoon tot persoon. Een belangrijke factor die hierbij een rol speelt, is ons persoonlijkheidstype. In deze blog gaan we hier wat meer uitleg over geven en bieden we inzichten en tips wat je kunt doen tegen werkdruk en stress als medewerker en werkgever.

Persoonlijkheid en stress

Extravert versus Introvert:

Extraverten kunnen gevoeliger zijn voor stress veroorzaakt door overstimulatie en sociale druk. Het is belangrijk voor extraverten om voldoende tijd voor zichzelf te nemen en momenten van rust en stilte te vinden.
Introverten kunnen gevoelig zijn voor stress in sociale situaties en overweldigd raken door te veel externe prikkels. Het is belangrijk voor introverten om zichzelf toestemming te geven om zich terug te trekken en tijd alleen door te brengen wanneer ze dat nodig hebben.

Type A versus Type B:

Type A-persoonlijkheden hebben de neiging om ambitieus, competitief en veeleisend te zijn. Ze kunnen gevoeliger zijn voor stress als gevolg van een hoge behoefte aan controle en perfectionisme. Het is belangrijk voor Type A's om realistische doelen te stellen, te delegeren en te leren ontspannen.
Type B-persoonlijkheden zijn over het algemeen meer ontspannen, geduldig en minder competitief. Ze kunnen echter nog steeds stress ervaren als gevolg van hun neiging tot uitstelgedrag. Het is belangrijk voor Type B's om goede time-managementvaardigheden te ontwikkelen en prioriteiten te stellen.

Persoonlijkheidstype is niet de enige factor die van invloed is op de gevoeligheid voor stress. Om effectief met stress om te gaan, is zelfbewustzijn essentieel. Hier zijn enkele algemene tips die voor iedereen nuttig kunnen zijn:

Leer jouw eigen stresssignalen herkennen, zoals lichamelijke spanning, prikkelbaarheid of vermoeidheid.
Implementeer stress verminderende activiteiten in jouw dagelijkse routine, zoals lichaamsbeweging, meditatie of hobby's.
Zoek steun bij anderen, praat over jouw stress en vraag om hulp indien nodig.
Leer time-managementvaardigheden en stel realistische doelen.
Zorg voor voldoende slaap, gezonde voeding en ontspanning.

Door jouw persoonlijkheidstype en jouw eigen behoeften te begrijpen, kun je effectievere strategieën ontwikkelen om stress te verminderen en een gezonder en evenwichtiger leven te leiden. Onthoud dat het omgaan met stress een persoonlijk proces is en dat het tijd kost om te ontdekken wat voor jou het beste werkt.

Een gezamenlijke verantwoordelijkheid van medewerkers en werkgevers

Werkdruk en stress zijn uitdagingen die we allemaal kunnen tegenkomen, maar het is belangrijk om actief te werken aan het voorkomen en oplossen ervan. Hoewel medewerkers zelf actief aan de slag kunnen gaan om werkdruk te verminderen, is het ook de verantwoordelijkheid van de werkgever om een gezonde werkomgeving te creëren. Wat kun je als medewerker doen en wat kun je als werkgever doen? Welke verantwoordelijkheid kun je nemen?

Tips voor de medewerker

Identificeer de bronnen van werkdruk: Het is belangrijk om de specifieke aspecten van je werk te identificeren die bijdragen aan de hoge werkdruk. Is het een te zware werklast, strakke deadlines of gebrek aan middelen? Door de bronnen van werkdruk te begrijpen, kun je gericht actie ondernemen om ze aan te pakken.
Leer prioriteiten stellen: Identificeer de taken die het meest urgent en belangrijk zijn en richt daar je aandacht op. Maak gebruik van hulpmiddelen zoals to-do lijsten of projectmanagementsoftware om je taken te organiseren en een duidelijk overzicht te behouden.
Creëer een gezonde werkomgeving: Een goede werkomgeving kan een groot verschil maken in het verminderen van stress. Zorg voor een opgeruimde en georganiseerde werkplek, vermijd afleidingen en maak gebruik van ergonomische hulpmiddelen om fysieke spanning te verminderen.
Stel grenzen: Leer nee te zeggen wanneer dat nodig is en bewaak je eigen grenzen. Het is belangrijk om een goede balans te vinden tussen werk en privéleven. Geef jezelf toestemming om tijd vrij te nemen en te ontspannen zonder je schuldig te voelen.
Zoek steun: Praat met vrienden, familie of collega's over je ervaringen en gevoelens. Soms kan het delen van je stress en zorgen met anderen al een grote opluchting zijn. Als de stress aanhoudt of ernstige gevolgen heeft voor je welzijn, aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken.
Stel realistische doelen: Het stellen van haalbare doelen is essentieel om een gevoel van controle te behouden en overweldiging te voorkomen. Verdeel grote taken in kleinere, behapbare stappen en werk aan één ding tegelijk. Dit helpt om focus te behouden en een gevoel van voldoening te ervaren naarmate je taken voltooit.
Communiceer effectief: Als je het gevoel hebt dat je te veel verantwoordelijkheden hebt of overbelast bent, aarzel dan niet om dit met je leidinggevende of collega's te bespreken. Open communicatie kan helpen om samen oplossingen te vinden, zoals het herverdelen van taken of het aanpassen van deadlines.
Neem regelmatig pauzes: Het is verleidelijk om door te werken zonder pauzes, maar dit kan uiteindelijk leiden tot verminderde productiviteit en verhoogde stress. Plan regelmatig korte pauzes in je werkschema om even te ontspannen, een wandeling te maken of iets te doen wat je energie geeft.
Zorg voor zelfzorg: Het is belangrijk om tijd en aandacht te besteden aan je eigen welzijn. Zorg voor voldoende slaap, gezonde voeding en regelmatige lichaamsbeweging. Daarnaast kunnen ontspanningstechnieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of yoga helpen om stress te verminderen.
Delegeer en vraag om hulp: Als je te maken hebt met een overweldigende hoeveelheid werk, overweeg dan om taken te delegeren of hulp te vragen. Bespreek met je teamleden of collega's welke taken kunnen worden overgedragen. Het delen van verantwoordelijkheden verlicht de druk en bevordert teamwork.

Tips voor de werkgever

Beoordeel en beheer werkdruk: Werkgevers moeten de werkdruk op de werkplek regelmatig evalueren en beheren. Identificeer de factoren die bijdragen aan hoge werkdruk, zoals een te zware werklast, strakke deadlines of onduidelijke verwachtingen. Ontwikkel vervolgens strategieën om deze factoren aan te pakken, zoals het herverdelen van taken, het vergroten van het aantal personeelsleden of het verbeteren van de communicatie.
Open communicatie bevorderen: Werkgevers moeten een cultuur van open communicatie bevorderen, waarin werknemers zich vrij voelen om hun zorgen en uitdagingen met betrekking tot werkdruk te uiten. Organiseer regelmatig overlegmomenten, een-op-eengesprekken en enquêtes om de feedback van werknemers te verzamelen en eventuele problemen met werkdruk te identificeren. Neem de feedback serieus en neem maatregelen om de werkdruk te verminderen.
Duidelijke verwachtingen stellen: Een van de belangrijkste oorzaken van werkdruk is onduidelijkheid over de verwachtingen en doelen van een taak. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat de taken en verantwoordelijkheden van werknemers helder zijn gedefinieerd. Dit omvat duidelijke communicatie over deadlines, kwaliteitsnormen en de beschikbare middelen om de taken uit te voeren.
Flexibele werkomgeving/autonomie aanbieden: Flexibiliteit in het werk kan een krachtig hulpmiddel zijn om werkdruk te verminderen. Werkgevers kunnen overwegen om flexibele werkuren, thuiswerkmogelijkheden of deeltijdwerk aan te bieden, afhankelijk van de aard van het werk. Dit geeft werknemers meer controle over hun werkschema's en stelt hen in staat om een betere balans tussen werk en privéleven te bereiken.
Ontwikkeling en training: Werkgevers kunnen investeren in de ontwikkeling en training van werknemers om hen te helpen omgaan met werkdruk op een effectievere manier. Dit omvat het aanbieden van trainingen over stressmanagement, time management en het stellen van prioriteiten. Het vergroten van de vaardigheden en veerkracht van werknemers kan hen helpen om beter om te gaan met werkdruk.
Stimuleer een gezonde werkcultuur: Een gezonde werkcultuur is essentieel bij het verminderen van werkdruk. Werkgevers kunnen positief gedrag en welzijn bevorderen door erkenning en waardering te tonen voor de inspanningen van werknemers, een goede werk-privébalans te ondersteunen en een cultuur van samenwerking en ondersteuning te stimuleren.

Omgaan met stress

Het omgaan met stress is een persoonlijk proces. Wanneer de werkdruk en werkstress aanhouden dan zijn er strategieën die je kunt inzetten om toch op een gezondere manier met de stress om te gaan. Welke strategie het beste voor je werkt is erg persoonlijk. Het is belangrijk om een balans te vinden tussen dingen die stress opleveren en die zorgen voor ontspanning.

Ontspanningstechnieken: Het beoefenen van ontspanningstechnieken kan helpen om stress te verminderen. Dit omvat technieken zoals diepe ademhalingsoefeningen, progressieve spierontspanning, meditatie, yoga of mindfulness. Deze technieken kunnen je helpen om je te ontspannen, je geest tot rust te brengen en stresssymptomen te verminderen.
Lichaamsbeweging: Regelmatige lichaamsbeweging is niet alleen goed voor je fysieke gezondheid, maar het kan ook helpen om stress te verminderen. Fysieke activiteit stimuleert de aanmaak van endorfines, die bekend staan als "gelukshormonen" en je stemming verbeteren. Kies een vorm van lichaamsbeweging die je leuk vindt, of het nu gaat om wandelen, joggen, dansen, fietsen of een sport beoefenen.
Positieve mindset: Probeer jouw perspectief te verschuiven naar een positieve mindset. Richt je op positieve aspecten van jouw leven en probeer dankbaarheid te beoefenen. Het cultiveren van een positieve kijk kan helpen om stress te verminderen en veerkracht op te bouwen.
Zorg voor regelmaat in je dag. Ga op tijd naar bed en sta op tijd op. Zorg dat u wat te doen heeft op een dag. Maak bijvoorbeeld iets schoon in uw huis. Maar doe niet te veel. En eet steeds op dezelfde tijd, sla geen maaltijden over.
Denkt u heel veel na, bijvoorbeeld over problemen? Spreek met uzelf af dat u dat maar een half uur of 1 uur per dag mag doen. Zeg tegen uzelf als u weer begint met denken over problemen: dat mag straks pas.
Let op je leefstijl. Neem genoeg tijd om te slapen en eet gezond. Genoeg nachtrust helpt om problemen beter aan te kunnen. Gezond eten houdt je fit en energiek. Je kunt daardoor beter tegen stress.
Drink tot slot geen of weinig alcohol en neem geen drugs. Dit zorgt misschien even voor een ontspannen gevoel maar is niet de oplossing voor stress.

Werkdruk en stress is een complex probleem dat vraagt om een gezamenlijke inspanning en aanpak van de medewerker en werkgever. Belangrijk is dat je met elkaar in gesprek blijft, transparant bent en beiden je verantwoordelijkheid pakt. Ik hoop dat deze blog wat meer inzicht heeft gegeven over hoe je hier als medewerkers en werkgever op in kunt spelen.